Bardzo często w praktyce ortopedycznej oraz fizjoterapeutycznej spotykamy się z sytuacjami, w których pacjenci zgłaszają rozległy uraz w miejscu, w którym w przeszłości wystąpiła lekka kontuzja lub urazy powtarzające się, wcześniej nie leczone. Z czego wynika problem nawracających urazów oraz jak można zapobiec ich występowaniu?
Każdy uraz goi się blizną
Uraz zawsze przebiega z uszkodzeniem tkanek. Nawet jeśli nie doszło do przerwania ciągłości skóry, występuje uszkodzenie struktur położonych głębiej – mięśnie, ścięgna, więzadła. Zarówno skóra jak i pozostałe tkanki goją się z wytworzeniem blizny łącznotkankowej. Jest to prawidłowy proces gojenia i regeneracji tkanek, w wyniku którego dochodzi do „zasklepienia” miejsca urazowego. Niestety blizna jest miejscem, w którym tkanka traci swoją elastyczność i sprężystość, a tym samym zaburza prawidłowego funkcjonowanie struktury anatomicznej (mięśnia czy więzadła), co sprawia, że może ona spełniać swoją funkcję w ograniczony sposób. W zależności od rozległości blizny ten wpływ jest różny, jednak nawet mikrourazy wpływają na osłabienie tkanki, w obrębie której doszło do uszkodzeń. Prawidłowo przeprowadzony proces leczenia pozwala na uelastycznienie blizny co znacznie zmniejsza jej negatywny wpływ. Stymulacja organizmu i kontrola przebiegu gojenia tkanki gwarantują zminimalizowanie negatywnego oddziaływania blizny na funkcjonowanie tkanki. Przy braku leczenia dochodzi oczywiście do zagojenia tkanek, jednak ich funkcja w przyszłości może być ograniczona, a podatność na urazy zwiększona. Często uraz powstały w miejscu niewielkiego urazu poprzedzającego jest znacznie rozleglejszy. Dlatego warto zadbać o proces terapeutyczny już na samym początku.
Uszkodzone więzadła słabiej stabilizują – jak je wspomagać?
Więzadła do struktury tkankowe, które odpowiadają za stabilizację stawów. W każdym stawie organizmu człowieka występują więzadła, a ich liczba jest różna w zależności od potrzeb danego stawu. Urazy obejmujące stawy, takie jak skręcenia czy zwichnięcia powodują różnego stopnia uszkodzenie więzadeł. Najlżejszą postacią są ich naciągnięcia, w najcięższych przypadkach dochodzi do całkowitego zerwania. Jednak nawet naciągnięcie więzadła skutkuje zmniejszeniem jego wydolności, a tym samym słabszy wpływ na stabilizację stawu. Niestabilny staw to z kolei taki, który łatwiej ulega uszkodzeniom, co prowadzi do urazów nawracających. Wprowadzenie terapii manualnej stawu oraz terapii blizny powstałej w przebiegu więzadła, jak już wspomniano, mogą ograniczyć negatywny wpływ uraz na jego funkcje. Uzupełnienie tych metod terapeutycznych o ćwiczenia stabilizujące, które mają za zadanie zmobilizować i wzmocnić mięśnie oddziałujące na staw to zdecydowanie najlepszy wybór. Wzmocnione mięśnie mogą bowiem, przynajmniej częściowo, przejąć funkcję niewydolnego więzadła i ograniczyć nawracanie urazu.
Nieprawidłowy wzorzec ruchu
W wyniku urazu dochodzi do ograniczenia funkcji pewnego obszaru ciała. Przy niewielkich urazach jest to nieznaczne ograniczenie, jednak czasowe wyłączenie funkcji niektórych mięśni czy stawów skutkuje wprowadzeniem mechanizmów kompensacyjnych. Kompensacje to ruchy, które wykonujemy w obszarach okolicznych w celu realizacji czynności, w którą w normalnych warunkach zaangażowalibyśmy uszkodzoną strukturę. Na przykład brak pełnego ruchu w stawie barkowym powoduje kompensacyjne uniesienie barku w stawach barkowo-obojczykowym i mostkowo-obojczykowym oraz generowanie nieprawidłowych wzorców ruchowych oraz nadmiernych napięć. Utrwalenie tego rodzaju mechanizmów może prowadzić do przeciążeń i zaburzeń mechaniki ruchu w przyszłości.
Jak widać uraz to nie tylko chwilowe niedomaganie, ale szereg procesów w organizmie, które będąc od kontrolą specjalisty, nie pozostawią po sobie widocznych śladów. Jednak brak kontroli i leczenia może skutkować wystąpieniem kolejnych urazów i przeciążeń w przeszłości. Warto więc skorzystać z pomocy specjalisty.
głosów: 0