Zespół cieśni kanału nadgarstka to jedna z częściej diagnozowanych w gabinetach ortopedycznych jednostek chorobowych. Przez lata leczona głównie operacyjnie. Obecnie odchodzi się od wdrażania leczenia chirurgicznego jako pierwszej i podstawowej metody terapii schorzenia. Badania dowodzą, że w wielu przypadkach odpowiednio prowadzona fizjoterapia pozwala na odzyskanie pełnej sprawności bez ingerencji chirurgicznej.
Historia diagnostyki i terapii zespołu cieśni kanału nadgarstka
W 1854 roku Sir James Paget opisał objawy występujące w przypadku pourazowej kompresji nerwu pośrodkowego, a tym samym zapoczątkował rozważania nad jednostką chorobową nazywaną współcześnie zespołem cieśni kanału nadgarstka. W 1924 roku zostało przeprowadzone pierwsze uwolnienie więzadła poprzecznego nadgarstka, które wykonał Dr Herbert Galloway. Przełomowy moment historii stanowiła publikacja Dr Georga Phalena z 1966 roku, w której opisał dokładnie diagnostykę ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Swoje wnioski oparł na 17-letnim doświadczeniu w diagnozie i terapii tego schorzenia. Teorie zawarte w swojej pracy sformułował na podstawie współpracy z 439 pacjentami, u których problem dotyczył 654 rąk. Publikacje Phalena są do dnia dzisiejszego podstawą diagnostyki i terapii, a jednym z głównych testów diagnostycznych różnicujących zespół cieśni kanału nadgarstka jest test Phalena.
Zespół cieśni kanału nadgarstka - przyczyny
Do ucisku nerwu może dochodzić na różnych poziomach, wzdłuż całego przebiegu. Najczęściej jednak dochodzi do kompresji w tunelach włóknisto-kostnych. Zwykle są to miejsca, w których nerwy krzyżują się z powierzchniami stawów. W przypadku zespołu cieśni kanału nadgarstka w kanale nadgarstka zlokalizowanym na wysokości stawu promieniowo-nadgarstkowego dochodzi do ucisku nerwu pośrodkowego. Inną, rzadziej spotykaną, przyczyną powstania opisywanego syndromu jest niezapalne niedokrwienie nerwu pośrodkowego.
Grupy ryzyka wystąpienia zespołu cieśni kanału nadgarstka
Szacuje się, że zespół cieśni kanału nadgarstka może występować u 1,5-3% populacji ogólnej. W grupach ryzykach prawdopodobieństwo wystąpienia choroby jest znacznie wyższe, a częstość jej występowania wynosi nawet 5%. Do czynników ryzyka wystąpienia zespołu cieśni kanału nadgarstka zalicza się: palenie papierosów, otyłość, nadciśnienie, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), cukrzycę, niedoczynność tarczycy, choroby nerek. Choroba może pojawić się w każdym wieku, jednak najczęściej występuje u osób w wieku od 40 do 60 lat i 5-krotnie częściej występuje u kobiet.
Zespół cieśni kanału nagarstka – charakterystyczne objawy
Objawy choroby zależą od siły ucisku nerwu pośrodkowego oraz stopnia jego uszkodzenia. Ze względu na złożoną budowę nerwów oraz szereg funkcji jakie spełniają: autonomiczne, czuciowe i motoryczne, objawy mogą dotyczyć tylko jednej z nich lub być bardziej złożone. Objawy związane z uszkodzeniem włókien czuciowych to parestezje (drętwienie), ból, mrowienie w obszarze unerwianym przez nerw pośrodkowy. Uszkodzenie włókien motorycznych skutkuje z kolei osłabieniem lub zanikiem mięśni co powoduje upośledzenie ruchów precyzyjnych i ruchów chwytnych dłoni, wypadanie przedmiotów z ręki, niezdarność, ograniczenie funkcji ręki. Pierwsze objawy pojawiają się głównie w nocy i zwykle występują czasowo w sposób nawracający. Pacjenci zgłaszają także często budzący w nocy, palący ból w obrębie kciuka, palca wskazującego i środkowego.
Metody leczenia zespołu cieśni kanału nadgarstka
Leczenie operacyjne zespołu cieśni kanału nadgarstka
Leczenie inwazyjne, obejmujące interwencje chirurgiczną w obszarze nadgarstka, zaleca się pacjentom z przewlekłą postacią choroby. Według dostępnych badań naukowych zaledwie 40% pacjentów wymaga leczenia operacyjnego. Procedura zabiegowa obejmuje przecięcie więzadła poprzecznego nadgarstka i uwolnienie uciskanego nerwu. Po zabiegu operacyjnym zwykle ustępują objawy czuciowe, ale powrót pełnej funkcji ręki i zapobieganie zrostom wymagają wdrożenia rehabilitacji pooperacyjnej.
Leczenie rehabilitacyjne zespołu cieśni kanału nadgarstka
W początkowym stadium choroby wskazane jest wprowadzenie leczenia zachowawczego. Współcześnie jako pierwszą metodę z wyboru zaleca się kompleksową rehabilitację. Dopiero brak skuteczności prowadzonej fizjoterapii jest wskazaniem do wdrożenia leczenia operacyjnego. Rehabilitacja w przebiegu zespołu cieśni kanału nadgarstka obejmuje leczenie z użyciem fali uderzeniowej lub metody manualne w połączeniu z fizykoterapią (laser, magnetoterapia, jonoforeza). Istnieje grupa lekarzy zalecających stosowanie szyn unieruchamiających i zastrzyków sterydowych, co z kolei w innych kręgach jest negatywnie oceniane ze względu na niekorzystny wpływ unieruchomienia oraz odziaływanie leków steroidowych na okoliczne tkanki.
głosów: 0